Hòa giải với nạn nhân để được miễn trách nhiệm hình sự

Câu hỏi: thưa luật sư, do mẫu thuẫn trong đời sống, tôi có đánh nhau với hàng xóm gãy tay trái và bị thương ở đầu. Sau khi người này vào viện đã dần bình phục, tôi có đến hỏi thăm xin lỗi và mong họ không làm lớn chuyện. Hiện nay công an đã đến điều tra và lấy lời khai, tôi rất hoang mang lo lắng và muốn luật sư tư vấn giúp tôi, nếu tôi hòa giải được với họ thì có phải đi tù không? Nếu phải đi tù thì bao nhiêu lâu?

Với câu hỏi này, chúng tôi xin trả lời như sau:

Việc có thể thương lượng với người nhà nạn nhân là một yếu tố quan trọng để miễn trách nhiệm hình sự hoặc ít nhất là giảm nhẹ trách nhiệm hình sự đối với người phạm tội. Theo đó, khoản 3 điều 29 BLHS 2015 quy định như sau: “Người thực hiện tội phạm ít nghiêm trọng hoặc tội phạm nghiêm trọng do vô ý gây thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm hoặc tài sản của người khác và được người bị hại hoặc người đại diện của người bị hại tự nguyện hòa giải và đề nghị miễn trách nhiệm hình sự, thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự.”

Như vậy, để được miễn trách nhiệm hình sự thì người thực hiện tội phạm là tội ít nghiêm trọng hoặc tội phạm nghiêm trọng do vô ý gây thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, danh sự, nhân phẩm hoặc tài sản của nạn nhân. Cần phải căn cứ vào điều 9 BLHS 2015 để biết tội mà bạn phạm phải là loại tội phạm gì có đáp ứng được điều kiện nói trên hay không? Tiếp theo là phải tự nguyện sửa chữa khắc phục hậu quả, bồi thường thiệt hại cho nạn nhân.

Trong trường hợp nạn nhân không phải là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về thể chất, tâm thần hoặc đã chết thì mới cần tới người đại diện, tức là người nhà của nạn nhân. Nghĩa là bạn phải thương lượng với chính nạn nhân để họ có thể đề nghị miễn trách nhiệm hình sự cho mình chứ không phải người nhà của họ.

Cuối cùng, vì quy định tại khoản 3 của điều này không phải đương nhiên sẽ được miễn trách nhiệm hình sự nên cần phải có sự xem xét, kết luận của cơ quan tiến hành tố tụng. Ngay kể cả trong trường hợp không được miễn thì việc có thể thương lượng với nạn nhân hoặc người nhà của họ để được yêu cầu miễn trách nhiệm hình sự thì đây cũng là một tình tiết để giảm nhẹ hình phạt.

Đối với câu hỏi hình phạt là bao nhiêu, phải căn cứ vào tỷ lệ thương tật mà nạn nhân giám định theo yêu cầu của cơ quan điều tra. Nếu tỷ lệ thương tật không lớn, chưa vượt quá quy định tại khoản 1 điều 134 BLHS thì nạn nhân không yêu cầu khởi tố vụ án bạn sẽ được miễn trách nhiệm hình sự. Nếu vượt quá quy định tại khoản 1 Điều này, vụ việc của bạn sẽ được xử lí hình sự.

Tóm lại, việc hòa với nạn nhân hay người nhà nạn nhân để họ có thể xin miễn giảm hình phạt cho người phạm tội là một trong những tình tiết quan trọng, có lợi để có thể miễn trách nhiệm hình sự nếu kèm theo một số điều kiện luật định. Nếu không, đây cũng được coi là một trong những tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.

══════════════════════════════════