Phạm tội gây thương tích do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng

Việc phạm tội cố ý gây thương tích do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng được coi như một tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Bản thân người phạm tội có cơ sở để thực hiện quyền phòng vệ nhưng lại vượt quá mức cần thiết.

Trường hợp phạm tội quy định tại điều 136 BLHS là trường hợp có tình giết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự đặc biệt so với tội danh quy định tại điều 134. Có hai điểm khác nhau:

Một là chủ thể thực hiện hành vi phạm tội do động cơ phòng vệ nhưng lại vượt quá giới hạn cho phép. Điều này đòi hỏi người phạm tội có cơ sở thực hiện quyền phòng vệ nhưng đã phòng vệ rõ ràng quá mức cần thiết khi gây ra hậu quả. Cụ thể: nận nhân đã có hành vi trái pháp luật, xâm phạm lợi ích của Nhà nước, của tập thể, xâm phạm quyền hoặc lợi ích chính đáng của người phạm tội hoặc của người khác. Do vậy, người phạm tội đã có hành vi chống trả hành vi xâm phạm đang xảy ra hoặc đe dọa sẽ xảy ra ngay tức khắc và hành vi chống trả đã gây ra hậu quả tổn thương cơ thể cho người khác nhưng việc chống trả này rõ ràng vượt quá mức cần thiết. Việc gây ra hậu quả rõ ràng là không cần thiết để ngăn chặn hành vi xâm phạm của nạn nhân.

Để đánh giá hành vi chống trả rõ ràng là không cần thiết cần phải xem xét một cách đầy đủ, toàn diện tất cả các tình tiết liên quan, trước hết phải chú ý đến:

Tính chất quan trọng của quyền hoặc lợi ích bị xâm hại hoặc bị đe dọa xâm hại
Mức độ thiệt hại mà hành vi tấn công của nạn nhân có thể gây ra
Sức mãnh liệt của hành vi tấn công của nạn nhân;
Khả năng ngăn chặn hành vi tấn công của nạn nhân đặt trong hoàn cảnh cụ thể

Hai là hậu quả của tội phạm phải ở mức độ có tỉ lệ tổn thương cơ thể từ 31% trở lên.

Như vậy, để chứng minh một người thuộc trường hợp phòng vệ chính đáng hoặc vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng thì cần dựa vào các căn cứ đã nêu trên. Trong những trường hợp cụ thể thì tính chất phức tạp của vụ án đòi hỏi người phạm tội cần có sự giúp đỡ của những người có chuyên môn cao và có nhiều kinh nghiệm thực tiễn để bảo vệ tốt nhất quyền, lợi ích hợp pháp của mình.

══════════════════════════════════